BrSE

Một sự thật đau đầu: “Viết spec dài mấy chục trang mà team vẫn hiểu sai.” Vấn đề không nằm ở số trang – mà ở format và mức độ dễ đọc. Là BrSE, bạn phải viết sao cho người đọc có thể: Scan nhanh → hiểu logic Biết phần nào mình cần làm/test/xác nhận Không cần hỏi lại những điều cơ bản Format nào thường gặp? Ưu nhược điểm? 1. Spec dạng đoạn văn (doc) ✅ Dễ viết nhanh, copy/paste từ mail ❌ Dễ lan man, khó scan ❌ Không thể hiện rõ logic rẽ nhánh hoặc các trường hợp đặc biệt 2. Spec dạng bảng (table) ✅ Rõ ràng từng điều kiện – xử lý – kết quả ✅ Dễ đối chiếu giữa team ❌ Với logic quá phức tạp → bảng bị dài, khó đọc theo chiều ngang 3. Spec kết hợp bảng + flowchart ✅ Hiệu quả cao nhất ✅ Dùng bảng cho từng step, flowchart cho overview ❌ Tốn thời gian hơn lúc đầu, cần công cụ hỗ trợ (draw.io, miro…) Format mình thường dùng Bắt đầu bằng bảng xử lý chính: ...

Một quan niệm sai lầm phổ biến “BrSE chỉ cần giao tiếp tốt, biết tiếng Nhật là đủ.” Nhưng thực tế công việc cho thấy: Bạn giao tiếp cả ngày, nhưng nếu không hiểu logic – bạn chỉ là người chuyển lời Bạn viết tài liệu, nhưng nếu không biết nghiệp vụ – tài liệu bạn mơ hồ Bạn họp xác nhận với khách, nhưng nếu không thể phân tích và đặt câu hỏi đúng – buổi họp vô nghĩa 👉 Vì vậy, phân tích là kỹ năng sống còn nếu bạn muốn trở thành BrSE giỏi ...

Vấn đề thường gặp: “Khách đọc spec mà vẫn hỏi lại: ‘Rốt cuộc hệ thống sẽ làm gì?’” Lý do? Tài liệu quá thiên về kỹ thuật Viết theo kiểu code, không theo kiểu người dùng 📌 Nếu mô tả nghiệp vụ mà dev hiểu – nhưng khách không hiểu → bạn chưa hoàn thành vai trò BrSE Mục tiêu của phần mô tả nghiệp vụ là gì? Giúp người không kỹ thuật hình dung được hệ thống làm gì Hiểu luồng thao tác từ góc nhìn người dùng Có thể xác nhận được logic xử lý ở mức khái quát Cách viết dễ hiểu hơn: 1. Bắt đầu từ hành vi người dùng, không phải xử lý kỹ thuật ❌ “Khi submit, hệ thống gọi API /v1/post-item và update bảng ITEM.” ✅ “Khi người dùng nhấn Lưu, dữ liệu được ghi nhận và hiển thị thông báo thành công.” ...

Vì sao nên học từ vựng theo ngữ cảnh kỹ thuật? Trong vai trò BrSE, mình nhận ra có những từ không có trong sách giáo trình JLPT nhưng lại xuất hiện… mỗi ngày. Từ chuyên ngành IT (例: 要件定義、仕様、設計書) Từ chỉ thao tác kỹ thuật (例: 連携、変換、抽出) Từ hay dùng khi trao đổi (例: 対応、確認、調整、依頼) Danh sách 100 từ – chia theo nhóm 📄 Tài liệu & quy trình 要件定義（ようけんていぎ）: định nghĩa yêu cầu 設計書（せっけいしょ）: tài liệu thiết kế 詳細設計（しょうさいせっけい）: thiết kế chi tiết 基本設計（きほんせっけい）: thiết kế cơ bản 成果物（せいかぶつ）: deliverable 変更履歴（へんこうりれき）: lịch sử thay đổi 💻 Phát triển & kỹ thuật 実装（じっそう）: implement 修正（しゅうせい）: chỉnh sửa 抽出（ちゅうしゅつ）: trích xuất 連携（れんけい）: liên kết / kết nối マージ: merge デプロイ: deploy 📊 Dữ liệu データ型: kiểu dữ liệu 初期値（しょきち）: giá trị khởi tạo NULL: null 項目（こうもく）: field, mục テーブル: bảng 外部キー（がいぶきー）: foreign key 📈 Lập kế hoạch & quản lý 進捗（しんちょく）: tiến độ 工数（こうすう）: effort/man-hour 見積もり（みつもり）: estimate 納期（のうき）: deadline 課題（かだい）: issue リスク: rủi ro 💬 Giao tiếp & xử lý công việc 対応（たいおう）: xử lý 依頼（いらい）: yêu cầu 確認（かくにん）: xác nhận 共有（きょうゆう）: chia sẻ 調整（ちょうせい）: điều chỉnh 了承（りょうしょう）: chấp thuận (… danh sách tiếp tục đến 100 từ) ...

“Ở giữa” – là vị trí dễ tổn thương BrSE là người đứng giữa: Khách hàng: muốn nhanh, rẻ, chất lượng, ít thay đổi Dev team: muốn rõ ràng, thời gian đủ, không thay đổi liên tục Và khi có vấn đề – BrSE thường là người đầu tiên bị gọi tên. Mình từng bị ‘kẹt’ thế nào? Khách thay đổi yêu cầu nhiều lần, team dev than thở, mình là người phải giải thích cả hai bên Dev làm sai logic, khách giận dữ – mình là người xin lỗi và chịu áp lực từ hai phía Bên nào cũng nói: “Chuyện này là do BrSE không confirm kỹ” 😓 Vì sao cảm giác này xảy ra? Vai trò không rõ ràng từ đầu → BrSE phải gánh cả phần BA, QA, PM Thiếu công cụ xác nhận rõ ràng (document, log, spec) → dễ bị quy trách nhiệm mơ hồ Thiếu kỹ năng giao tiếp trung lập → dễ bị hiểu lầm là thiên về 1 bên Mình vượt qua như thế nào? 1. Tài liệu hoá mọi thứ Mail, họp, chat – luôn ghi log xác nhận rõ ràng ...

Khi đã ’lành nghề’ với vai trò BrSE Bạn: Hiểu hệ thống từ đầu đến cuối Giao tiếp tốt với khách, làm rõ yêu cầu, gỡ rối team Viết tài liệu, quản lý tiến độ, xác nhận bug không còn là trở ngại 👉 Vậy tiếp theo là gì? Những hướng đi thực tế sau khi làm BrSE giỏi 1. Project Manager chuyên sâu Dẫn dắt dự án lớn, lên kế hoạch, quản lý tiến độ và rủi ro ...

BrSE là gì? BrSE (Bridge System Engineer) là người đóng vai trò “cầu nối” giữa: Khách hàng Nhật Bản (nói tiếng Nhật, tư duy kinh doanh) Đội phát triển offshore (nói tiếng Việt, tư duy kỹ thuật) Nhiệm vụ chính: Hiểu yêu cầu hệ thống từ phía khách Truyền đạt lại cho đội dev bằng ngôn ngữ kỹ thuật Theo dõi tiến độ, xác nhận chất lượng, giải thích feedback 👉 Nói ngắn gọn: hiểu cả hai bên – và nói được ngôn ngữ của cả hai. ...

Một ngày làm việc của BrSE – không chỉ ‘dịch và họp’ BrSE thường là người tham gia xuyên suốt dự án – từ tiếp nhận yêu cầu đến giao sản phẩm. Trong 1 ngày làm việc, bạn sẽ tương tác với: 1. 📞 Khách hàng (PM Nhật, kỹ thuật, nghiệp vụ) Nhận yêu cầu mới hoặc xác nhận lại yêu cầu đang làm Báo cáo tiến độ hoặc vấn đề phát sinh Giải thích logic kỹ thuật / phản hồi kết quả dev 👉 Bạn cần: lịch sự, rõ ràng, biết diễn đạt technical bằng ngôn ngữ dễ hiểu ...

Tình huống quen thuộc Mail từ khách: “こちらの仕様に関しまして、一部変更のご相談がございます。お手数ですが、ご確認の上、ご対応いただけますと幸いです。” Mình chuyển nguyên văn cho dev: “Khách nói muốn bàn lại một phần của specification…” 👉 Dev hỏi lại: “Thế rốt cuộc cần sửa gì? Fix hay redesign?” Lúc đó mình nhận ra: việc dịch sát nghĩa chưa đủ – cần dịch sang ngôn ngữ ‘task cụ thể’. Những lỗi mình từng mắc Dịch từng câu mà không hiểu bối cảnh toàn mail Dùng từ khách cũng mơ hồ như “xem lại”, “phản ánh”, “có vẻ như” Không nhấn mạnh phần cần xử lý gấp hoặc phần chỉ để biết Cách mình cải thiện việc dịch mail 1. Đọc toàn mail trước khi dịch Gạch dưới phần hành động (例: 修正、変更、確認、対応) Xác định “ai cần làm gì” trước khi viết lại 2. Viết lại thành checklist đơn giản Sửa lại phần export theo format mới (đính kèm) Loại bỏ cột X khỏi màn hình A 3. Chuyển kính ngữ sang hành động cụ thể “お手数ですが〜いただけますと幸いです。” → “Anh A sửa giúp phần XX trước thứ 6 nhé.” ...

Giai đoạn ít tiếp xúc – tiếng Nhật bắt đầu ‘lụi’ dần Sau khi chuyển sang dự án global (không dùng tiếng Nhật), mình: Không nghe họp bằng tiếng Nhật Không viết mail hoặc tài liệu tiếng Nhật Không còn ‘nghiêm túc’ học vì thấy không cần thiết 👉 Chỉ sau vài tháng, mình bắt đầu quên từ, phản xạ chậm hẳn. Mình nhận ra: ngôn ngữ là thứ nếu không dùng thì sẽ mất Và nếu muốn giữ tiếng Nhật ở mức “sẵn sàng dùng lại bất cứ lúc nào” thì cần: ...